Koperta ze znakiem małpki.

urzadatum [dot] opole [dot] pl

Strona z projektami dofinansowanych z funduszy europejskich realizowane przez Miasto Opole
Strona z informacją o projektach dofinansowanych ze środków budżetu państwa
Strona główna elektronicznej platformy usług administracji publicznej
Strona Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Miasta Opole
udostępniony zestaw kanałów informacyjnych RSS strony www.opole.pl
Tłumacz języka migowego
tekst łatwy do odczytania ETR

Emin Pasza

Dla Mieszkańca
Emin Pasza - rycina

Niemiecki lekarz i podróżnik, badacz Sudanu i Afryki Wschodniej, słynny w świecie gubernator kierujący wielkim garnizonem w czasach powstania Mahdiego.

Urodził się w Opolu 29 marca 1840 roku pod mniej egzotycznym nazwiskiem, w rodzinie żydowskiego kupca Ludwika Schnitzera; matka jego była Paulina z domu Schweitzer. Rodzice nadali mu imię Izaak.

Dom Schnitzerów znajdował się nad Młynówką, przy dzisiejszej ulicy Minorytów – wówczas Stockgasse. Kiedy mały Izaak miał niespełna dwa lata rodzice przeprowadzili się do Nysy (1841), gdzie w 1845 roku ojciec zmarł. Matka niedługo ponownie wyszła za mąż za protestanta.

Pod wpływem ojczyma w 1846 roku Izaak został ochrzczony. Nadano mu nowe imiona – Eduard Karol Oskar Teodor. W 1858 roku po skończeniu nyskiego Colegium Carolinum, Eduard Schnitzer wyjechał na studia. Studiował we Wrocławiu, Berlinie i Królewcu. W 1864 roku skończył studia medyczne i wyjechał z Niemiec. Został lekarzem wojskowym w armii tureckiej w okolicy dzisiejszego Baru.

Posiadał nieprzeciętne zdolności lingwistyczne, co pozwoliło mu opanować tak egzotyczne języki jak turecki, perski czy arabski. W tym czasie kolejny raz zmienił wyznanie, przechodząc na islam. Jako Tabib Efendi odbywa podróże po Bałkanach i Azji Mniejszej. Po dziesięciu latach wraca do Niemiec. Wkrótce wyjeżdża do Sudanu w charakterze lekarza. Jego praca i duży zmysł organizacyjny zostają docenione. Eduard Schnitzer obejmuje kolejno stanowisko naczelnego lekarza prowincji, a w 1878 roku stanowisko gubernatora Ekwatorii. Wraz z awansem dostaje tytuł beja, a później paszy. Oprócz pracy prowadzi wyprawy badawcze do górnego Nilu, Bugandy, obszarów zamieszkałych przez plemię Lotuko i wielu innych terenów. Swoje spostrzeżenia i okazy wysyła do europejskich towarzystw naukowych i muzeów. Występuje jako Mehemet Emin Effendi, który po awansach ostatecznie zostaje Mehemetem Eminem Paszą.

Powstanie Mahdiego w latach 1883-1885 przeciwko władzy egipsko-tureckiej w Sudanie przyniosło Eminowi Paszy światowy rozgłos. Okazało się bowiem, że był jedynym gubernatorem, który w tej zawierusze nadal pełnił swoją funkcję, kierując dziesięciotysięcznym garnizonem w pobliżu jeziora Alberta.

Zorganizowano kilka wypraw, które miały go wybawić. Na czele jednej z nich stanął znany dziennikarz i podróżnik Henry M. Stanley. W 1888 roku dotarł do E. Paszy. Do odwrotu zmusił go nie przyjazd odsieczy, ale zrzeczenie się Ekwatorii przez Egipt.

Obaj podróżnicy w drogę powrotną wyruszyli dopiero w 1889 roku. Emin Pasza przeszedł na służbę niemiecką i w 1890 roku stanął na czele wojskowej ekspedycji, która miała zbadać obszary w rejonie jeziora Wiktorii, a następnie podporządkować je administracji niemieckiej. Na kolejną wyprawę udał się wraz z Franzem Stuhlmanem, etnografem i zoologiem do Ekwatorii, aby włączyć ją do kolonii niemieckich.

Była to ostatnia wyprawa Emina Paszy. Na zlecenie sułtana Kibonge został zamordowany 23 października 1892 roku przez handlarzy niewolników w pobliżu jeziora Tanganika.

W ostatnich latach życia i po tragicznej śmierci był bohaterem licznych publikacji prasowych, książkowych. Jego nazwisko umieszczono na trwałe w wielu encyklopediach. Uważni czytelnicy odnajdą jego postać w powieści Henryka Sienkiewicza „W pustyni i w puszczy”.

Emin Pasza - tablica

W zbiorach Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu nie ma oryginalnych pamiątek związanych z Eminem Paszą. Przedwojenne muzeum zostało utworzone po śmieci Paszy w 1900 roku. Postarano się jednak zaakcentować jego opolski rodowód, wciągając do zbiorów świadectwo urodzenia sporządzone przez opolski magistrat 5 listopada 1900 roku. Z braku oryginalnego konterfektu Emina Paszy, wycięto z jakiejś publikacji jego litograficzny portret, dodając gustowne passe-partout. Po wojnie obie te pamiątki włączono do zbiorów Muzeum Śląska Opolskiego.

Urszula Zajączkowska
fot. Wikipedia
Dane kontaktowe
Wydział Promocji
ul. Szpitalna 3b-5-7
45-010 Opole
bp [at] um.opole.pl
Lokalizacja