
Przez Polder Żelazna do Niewodnik
Bardzo łatwa trasa, doskonała na rodzinną wycieczkę. Szlak obejmuje nową, niezwykle malowniczą drogę dla rowerów, biegnącą wałem Polderu Żelazna. Wszystkie odcinki terenowe prowadzą z reguły po dobrej jakości drogach szutrowych i gruntowych. Podczas wycieczki przede wszystkim czekają Was piękne widoki na Odrę oraz zaciszne, malownicze wioski, w których nie zabraknie interesujących miejsc.
Szczegółowa mapa trasy:
Długość trasy: 30,7 km
Czas przejazdu: 2,0 – 2,5 h
Skrócony przebieg trasy
OPOLE (katedra św. Krzyża – promenada nad Odrą – Most Pamięci Sybiraków – ul. Wrocławska – most na Kanale Ulgi – wał nad Kanałem Ulgi – wał Polderu Żelazna – ul. Spokojna – ul. Partyzancka – Hotel „Słociak” – wał Polderu Żelazna) • ŻELAZNA • NIEWODNIKI (Otok – starorzecze Odry – ul. Odrzańska – ul. Cmentarna) • czerwony szlak rowerowy • ŻELAZNA (ul. Dobrzańska – ul. Leśna) • czerwony szlak rowerowy • OPOLE-SŁAWICE (ul. Strażacka – ul. Rajska – ul. Opolska – ul. Nadodrzańska – wał Polderu Żelazna) • OPOLE (Hotel „Słociak” – ul. Partyzancka - ul. Spokojna – wał Polderu Żelazna – wał nad Kanałem Ulgi – most na Kanale Ulgi – ul. Wrocławska – Most Pamięci Sybiraków – promenada nad Odrą – katedra św. Krzyża)
Wycieczkę rozpoczynamy przy murach obronnych przy opolskiej Katedrze. Kierujemy się na północ promenadą spacerowo-rowerową. Dojeżdżamy do Mostu Pamięci Sybiraków i przejeżdżamy na drugą stronę Odry. Na skrzyżowaniu za mostem skręcamy w prawo i jedziemy ul. Wrocławską do mostu na Kanale Ulgi. Tu skręcamy w prawo na zachodni wał kanału (za mostem). Jedziemy ok. 400 m wąską gruntową ścieżką, mijając po drodze zacumowaną na kanale barkę harcerską, która jest siedzibą opolskich harcerzy i żeglarzy prowadzonym przez kilka dziesięcioleci przez słynną w Opolu Druhnę Marysię (Maria Markuszewska). To dawny, parowy holownik rzeczny „Radgost”, zbudowany w 1949 roku. W latach 70-tych XX wieku był on już mocno wyeksploatowany. Przekształcono go wówczas w tak zwaną „barkę-koszarkę”, która pełniła funkcje noclegowo-socjalne dla pracowników śluzy w Januszkowicach k. Zdzieszowic. W 1979 roku, po remoncie barka zacumowała w Opolu i od tej pory związane są z nią losy kilku pokoleń opolskich harcerzy. Za barką skręcamy w lewo, na nowo zbudowany wał Polderu Żelazna i od tej pory poruszamy się wygodną asfaltową drogą dla rowerów.
Kilometr dalej docieramy do zabudowań osiedla Rubinowe Domy i skręcamy w prawo na dalszą część wału. To jeden z najładniejszych fragmentów nowej drogi dla rowerów, która meandruje tutaj licznymi zakrętami pomiędzy kępami starych drzew. Na początku tego odcinka mijamy położony z prawej strony drogi dawny folwark, do którego prowadzi dróżka przez mostek na malowniczym cieku wodnym. Na jego końcu docieramy do położonego przy obwodnicy zbiornika przeciwpożarowego i skręcamy w lewo. Krótką ul. Spokojną docieramy do ul. Partyzanckiej i skręcamy w prawo. Po chwili przecinamy ostrożnie węzeł na obwodnicy Opola przy Hotelu „Słociak” i zaraz po jego przekroczeniu skręcamy w prawo, na drogę techniczną wzdłuż obwodnicy. Jedziemy 300 m wzdłuż drugiego odcinka wału Polderu Żelazna, który zbudowano w latach 2021-2024. Ma on za zadanie ochronę północnej części Opola przed powodzią. W ramach inwestycji zbudowano m. in. nowe wały przeciwpowodziowe, na których powstała wygodna, asfaltowa droga dla rowerów, prowadząca od Kanału Ulgi w Opolu do Żelaznej. Przy okazji budowy folderu wykonano także przebudowę jazu w Opolu-Wróblinie. Okolice polderu są niezwykłe malownicze i nie brakuje tu terenów ciekawych przyrodniczo. Znajduje się tu kilka starorzeczy Odry, tworzących urokliwe oczka wodne.
Z polderu Żelazna dojeżdżamy do jego początku, gdzie zawracamy o 180°, wjeżdżając na koronę wału. Na początku tego fragmentu trasy mijamy malownicze oczko wodne często odwiedzane przez wędkarzy, za którym droga zakręca w prawo. Przejeżdżamy obok Hotelu „Słociak”, za którym po chwili kończą się zabudowania, a przed naszymi oczami pojawia się otwarta przestrzeń z rozległymi widokami na okoliczne łąki i pola. Niecałe 4 km od obwodnicy miasta docieramy do Żelaznej. Tu kończy się asfaltowy odcinek drogi. Dalej, aż do Niewodnik-Otoku poruszamy się szeroką drogą szutrową utwardzoną tłuczniem.
Na drugim krańcu Żelaznej mijamy nowy Park Nadodrzański z niewielką wieżą widokową. Półtora kilometra dalej przecinamy skrzyżowanie z pustą zazwyczaj asfaltową szosą. To droga, która nagle urywa się nad Odrą w miejscu dawnej przeprawy promowej. Po przejechaniu kolejnego 1,5 km szeroka droga szutrowa nagle kończy się przed położonymi na uboczu zabudowaniami przysiółka Otok i zmienia się w wąską trawiastą ścieżkę. To tylko 200 m, za którymi dojeżdżamy do betonowej drogi łączącej Niewodniki ze śluzą w Dobrzeniu Wielkim. Skręcamy w lewo i jedziemy do centrum Niewodnik.
Tu warto zobaczyć miejscowy pałac, choć na razie można to zrobić tylko z zewnątrz. To dawna rezydencja Juliusa Wihelhausa, zbudowana w 1872 r. w stylu łączącym francuski barok z neorenesansem. Prócz budynku głównego do dziś zachowała się część folwarku – oficyna i spichlerz. Nie przetrwał młyn stojący dawniej nad potokiem. Przez pewien czas był tu hotel z restauracją i kawiarnią, jednak od dawna jest zamknięty. Niedawno obiekt znalazł nowego właściciela i czeka na przywrócenie go do użytku. Pałac otoczony jest urokliwym, starym parkiem.
Z Niewodnik możemy wrócić na dwa sposoby. Możemy pojechać zgodnie z trasą główną czerwonym szlakiem rowerowym, pamiętając, że odcinek do Żelaznej bywa nierówny, co może być niewygodne dla użytkowników rowerów miejskich i rekreacyjnych. Drugą opcją jest przejazd odcinka do Żelaznej drogą wojewódzką 459. W tym przypadku musimy się liczyć z ruchem samochodowym, który zazwyczaj jest na tej trasie umiarkowany, ale w godzinach szczytu może być uciążliwy.
Wybierając trasę główną, wyjeżdżamy z Niewodnik ul. Cmentarną (czerwony szlak rowerowy). Tuż za cmentarzem kończy się asfalt i zaczyna dość nierówna droga gruntowa. To jednak tylko 2 km, po pokonaniu których docieramy do Żelaznej i wjeżdżamy na drogi o znacznie lepszej nawierzchni. W Żelaznej już na pierwszym skrzyżowaniu prze ceglanym budynku plebani skręcamy łagodnie w prawo, przecinając główną ul. Opolską i wjeżdżając w ul. Leśną. Kilometr dalej na rozwidleniu kierujemy się łagodnie w lewo, zgodnie z czerwonym szlakiem rowerowym. Tu zaczyna się szeroka droga szutrowa biegnąca pięknie zadrzewioną aleją do Opola-Sławic. Na początku Sławic od razu skręcamy w lewo i zaraz potem w prawo, w ul. Strażacką. Mijamy tu pięknie zagospodarowany skwer pełen roślin, kwiatów, skalniaków oraz uroczych i prostych rzeźb z drewna. Zaraz za nim skręcamy w lewo, w ul. Rajską, którą dojeżdżamy do głównej ul. Opolskiej. Skręcamy w prawo i zaraz przed kościołem w lewo na drogę, która prowadzi w kierunku Odry i Polderu Żelazna.
Ponownie trafiamy na wał polderu i skręcamy w prawo. Od tej pory do końca wycieczki jedziemy trasą, którą pokonaliśmy na początku. Po chwili dojeżdżamy do Hotelu „Słociak”. Tu możemy jechać do końca wałem i potem zawrócić o 180° na drogę techniczną wzdłuż obwodnicy, albo zjechać z wału i prostym skrótem dojechać do tej samej drogi.
Jednym lub drugim sposobem kierujemy się do węzła na obwodnicy Opola i przekraczamy go, wjeżdżając w ul. Partyzancką obok hali „Makro”. Zaraz za nią skręcamy w lewo, w ul. Spokojną i docieramy do drugiej części wału Polderu Żelazna. Skręcamy w prawo i jedziemy asfaltową drogą dla rowerów aż do Kanału Ulgi, mijając po drodze osiedle „Rubinowe Domy”. Przy kanale skręcamy w prawo, mijamy barkę harcerską i przejeżdżamy przez most na kanale. Ulicą Wrocławską dojeżdżamy do skrzyżowania ze światłami i skręcamy w lewo. Za Odrą docieramy do ronda z estakadą, skręcamy w prawo, przejeżdżając na drugą stronę ulicy i skręcamy znów w prawo, w stronę Odry. Nadrzeczną promenadą docieramy do murów obronnych przy katedrze, gdzie wycieczka zaczynała się i gdzie również się skończy.
Jeśli chcemy ominąć terenowy odcinek głównej trasy wycieczki z Niewodnik do Żelaznej, możemy pojechać alternatywną trasą prowadzącą asfaltowymi drogami. W Niewodnikach jedziemy ul. Odrzańską na południe, mijając po drodze bramę wjazdową na teren pałacu i parku. Dojeżdżamy do skrzyżowania z drogą wojewódzką 450 i skręcamy w lewo. Dwa i pół kilometra dalej docieramy do Żelaznej i na pierwszym skrzyżowaniu skręcamy w prawo, w ul. Leśną, wracając tym samym na trasę główną wycieczki.
Autorem trasy jest Przemysław Supernak – podróżnik, bloger podróżniczy, pasjonat wycieczek rowerowych i autor przewodnika rowerowego po Opolszczyźnie, organizator wypraw i współtwórca Opolskiego Festiwalu Podróżniczego. Rodowity Opolanin zafascynowany nie tylko dalekimi krajami, ale również swoim rodzinnym miastem i regionem. Mimo, iż poznał niejedno piękne miejsce na świecie, w którym wielu chciałoby się osiedlić, od urodzenia mieszka w Opolu, podkreślając, że to dla niego najlepsze miejsce do życia. Prowadzi w mediach społecznościowych fan page podróżniczo-turystyczny SuperGlob: www.facebook.com/superglob1